Στο πλαίσιο των εργασιών του Υποέργου 1 με τίτλο «Ιστορική τεκμηρίωση, καταγραφή και αποτύπωση μνημείων της νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς στα νησιά της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου», της ενταγμένης στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Βόρειο Αιγαίο 2014-2020» πράξης «Καταγραφή, διάσωση και ανάδειξη της νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου με τη χρήση αναδυόμενων τεχνολογιών και καινοτόμων εφαρμογών ΤΠΕ», πραγματοποιήθηκε καταγραφή ακινήτων μνημείων και ιστορικών κτηρίων της νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς σε δεκαέξι (16) οικισμούς της περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Επιπλέον, συμπεριλήφθηκε μια ξεχωριστή ενότητα που περιλαμβάνει την καταγραφή των Υδρόμυλων της Ικαρίας, οι οποίοι αποτελούν αξιόλογα μνημεία της προβιομηχανικής τεχνολογίας και του λαϊκού πολιτισμού του νησιού.
Στόχος των παραπάνω είναι η δημιουργία μίας ψηφιακής, δυναμικής γεωβάσης δεδομένων, με μία διακριτή ψηφιακή ταυτότητα για τον κάθε υδρόμυλο, η οποία περιλαμβάνει γεωχωρικά, ιστορικά και αρχιτεκτονικά δεδομένα, φωτογραφική τεκμηρίωση και συλλογή στοιχείων σχετικά με τα χαρακτηριστικά της κάθε υδρομυλικής εγκατάστασης. Ειδικότερα, καταγράφηκε η μορφολογία του κτίσματος και των βοηθητικών εγκαταστάσεων, όπως ο υδατόπυργος, η γιστέρνα, ο νεραύλακας, η κατάσταση διατήρησής και η παθολογία τους, καθώς και η ύπαρξη κινητικού και αλεστικού μηχανισμού.
Η Ικαρία διαθέτει ένα δίκτυο από 75 περίπου υδρόμυλους. Στο πλαίσιο του έργου, πραγματοποιήθηκε επιτόπια καταγραφή σε 34 εγκαταστάσεις, σε όλη σχεδόν την έκταση του νησιού, ενώ η γεωβάση σήμερα περιλαμβάνει δεδομένα για 46 υδρόμυλους, τα οποία συλλέχθηκαν με τη βοήθεια κατοίκων του νησιού. Η καταγραφή αυτή αποτελεί ένα βασικό εργαλείο για την προστασία, τη διάσωση και ανάδειξη της τόσο σημαντικής πολιτιστικής μας κληρονομιάς.